رقیه کبیری : اؤزومه و باشقا یازار، شاعیرلریمیزه اوره ییم یانیر.

رقیه کبیری :

اؤزومه و باشقا یازار، شاعیرلریمیزه اوره ییم یانیر.

 

رقیه کبیری ایله اونون شعر و حیکایه لرین اوخوماق یولویلا تانیش اولا بیلرسیز. یئنی چیخان شعر توپلوسو «تبریزیم آل تبیمی» اونون ایچ دونیاسینین بیر بوجاغی ساییلیر. آذربایجان منطقه سینده چیخان درگیلر و یازیلان سایتلاردا اونون آدین دویماماق مومکون دئییل. چوخ چالیشان و هر گون یازان، یازارلاریمیزداندیر و اینانمیرام بیر زامان سوروشاندا یئنی شعر و یا اؤیکوم یوخ دئیه! الینده اولسایدی ایندییه دک ۲۰-۳۰ کیتاب اوندان گؤره بیلردیک. آما نه یازیق دانیشیقدا دئدییی سؤزلره گؤره بو ایش اولماییبدیر. بو دانیشیق اونون ایلک حیکایه توپلوسونون باکیدا چاپ اولدوغونا گؤره دیر آما دانیشیغین ایچینده آذربایجان یازارلارینین ایندیکی دورومونا گؤره ده چوخلو سؤزلری وار. چونکو رقیه کبیری-نین اوره یی آغریییر!



اوره ییم آغریییر کیتابینا گؤره دانیشین ؟هر سؤزدن اول دئملی یم اوره ییم آغریییر کیتابی ایلک تورکجه حیکایه توپلوسودور کی بیزیم قادین یازارلاریمیزین قلمی ایله نشر اولوب. مندن داها اؤنجه قادین حیکایه یازارلاریمز واردیر. اما نه دن کیتابلاری نشر اولونماییب، بیلمیرم. آنجاق قادین یازارلاریندان دانیشاندا، اینانین کی بیر چوخلو ندنلره گؤره دوغوردان اوره ییم آغریییر. کیتابیمین تبریزده چاپ اولمادیغیندان دولایی، تورکجه یازارلاری آنیب، آنیمسامادیقلاریندان، و هر ندن آرتیق بیر قادین یازاری اولاراق، ادبی توپلومون طرفیندن قادین یازارلاری و شاعیرلرینی جدییه آلینمادیقلاریندان دولایی وچوخلو ندنلره گؤره اورییم آغرییر.

نه دن ایلک حیکایه توپلوز او تایدا چاپ اولدو ؟

من هر ندن آرتیق کیتابیمین اؤز یوردومدا چاپ اولونماغینی ایسته ییردیم . چونکو حیکایه لریمین فضاسی ، ایچ دونیاسی، حتی مکانلاری بئله اؤز یوردوما عاییددیر. من هر گون خیابانلاردا، ایش یئریمده و دئمک اولار حیاتیمین باشا- باشیندا حیکایه لریمین کاراکترلریله اوز- اوزه گلیرم. کاراکترلریم جیلدیمه گیریر. اونلارلا یئییرم، ایچیرم، یاتیرام؛ بعضن یازدیغیم حیکایه مین کاراکترایله بیرگه سحرین گؤزونه قدر یوخوسوز قالیرام. بیر نئچه ایل اولورکی ، خصوصا بو سون ایکی –اوچ ایلی من نثر ادبیاتیمیزا چوخ جیددی یاناشیرام . دورمادان اوخویورام . باجاردیقجا یازیرام. بونجا زحمته قاتلاشدیقدان سونرا،یازیلار مجوز سیراسیندا بلاتکلیف قالدیقدا، اینانین کی بیر یازارا بوندان داها آرتیق آجی وئریجی بیر شئی اولماز. بیلیمرم نئچه آی اولدو حیکایه کیتابیم ( ایچیمده کی قیز- انتشارات ارک) ارشاد اداره سینده دیر. هله بیر جواب چیخماییب.

نه جور بو ایش باش وئردی؟

دوغروسو ایسته میردیم چکدییم زحمت لریم هدره گئتسین . دوستلاریمین بیری باکی نین قانون انتشاراتینا شعر کیتابی گؤندرمیشدی. منده حیکایه لریمی گؤندرمه یه ماراقلی اولدوم. دوستومون سفاریشی ایله، حیکایه نین لاتین فایلینی گؤندردیم. بیر هفته چکمه دی ، جواب گلدی کی حیکایه لریمی بینیبلر و یازمیشدیلار «ان یئنی ادبیات» بخشینده چاپ ائده جکلر. البته ائله همن گونلر باکی دا باشقا بیر انتشاراتا دا ایمیل گؤندرمیشدیم. و کیتابیمی چاپ اوچون قبول ائتمیشدیلر. اما دوغروسو ایکی اورکلی قالمیشدیم. هر ایش ایمیلله باشلانیب، باشا چاتدی. حتی قراردادی دا ایمیل له منه گؤندردیلر. و نهایت بیر آیدان سونرا کیتابیم چاپ اولدو.

بو کیتابین محتواسی هانسی حکایه لردی؟ بو حیکایه لر تبریز درگیلریندن اؤنجه دن چاپ اولموشدو؟

بو کیتاب ۱۵ حیکایه دن عبارت دیر. محتواسی دئمک اولار یاشام حیکایه سی دیر. گونده لیک یاشام، هر گون گؤردویوموز ماجرالار، بو گونون رئال یاشامینین حیکایه لری دیر. بو حیکایه لردن بیر نئچه سی «آفتاب آذربایجان» درگیسینده، زنجانین «بایرام» درگیسینده چاپ اولونوب.

 

ساتیشیندان خبریز وار می ؟ نئجه قارشیلاندی ؟

قانون انتشاراتیندان بیر ایکی گون اؤنجه بیر ایمیل آلدیم . یازمیشدیلار کیتابیما گؤره باخیشلار مثبت دیر. انتشاراتینین رداکتورو «پرویز جبرائیل» اؤزو بیر یازار اولاراق، حیکایه لریمی چوخلو بینمیشدی.

باکی نین نشر ایله تبریز نشرینین فرقلری؟

هئچ باکییا گئتمه دیییمه گؤره و اوردان یاخشی بیلگیم اولمادیغینا گؤره بورانین نین نشر صنعتینی اورانین نشر صنعتی ایله مقایسه ائتمک مقامیندا دئییلم؛ اما اوره ییم ایسته ییر بیزیم ده اثرلریمیز راحات چاپ اولونسون. بورادا بیز یازارلار نئچه آشیریمدان کئچمه لی ییک. بیر یسی مجوز دن آسیلی اولان اصلاحیه آشیریسی؛ کی ایشین ان آجی وئریجی قیسمی دیر. بعضن قالیرسان بو اصلاحیه لرله نه ائدیم؟ ائله اولورکی ، کیتابین چایپینین خئیریندن کئچیرسن. اما نه قدر یازیب بیر- بیرینین اوستونه قالاناجاق؟ نه دن یازیریق؟ اینانیرسیز من دونیا ادبیاتینین ترجومه لرینین اوخویاندا، اؤزوموزه اوره ییم یانیر. بیزلر بونجا قلمیمیزی سیخیریق، بونجا سایقی ایله یازیریق. یازیلاریمیز هئچ کیمسه یه توخونمور. حیکایه لریمیز یالنیر یاشام حیکاه یه سی دیر. اما نه دن مجوز مرحله سینده بو قدر چتینلیک چکیریک بیلمیرم. بیر یازار اولاراق اینانیرام کی حیکایه نین فضاسیندا و کارکترلره یاراشیق اولانلاری یازمالیام.

ایکینجی آشیریم انتشارات لارین آشیریمیدیر. یازارلاردان مالی حمایت ائله مه مدیکلری بیرطرفه، یازارلارین اؤز هزینه لری ایله چاپ اولدوغو کیتابلارین هئچ بیر منفعتی یازارین الینه یئتیشمیر. بو داها دا اوزوجودور و اوچونجوسو اوخوجو آشیریمی دیر. کی بو دا تبلیغاتدان آسیلی دیر. یازارلاریمزی و ادبیاتیمیزی درگی لریمیزده ، رادیو تلویزیوندا تانیتماق گرکیر. یوخسا ائله ایللر بویو کیتابلاریمیزین بو باهالی کاغیذلارینا گؤی- گؤیرتی ساتان توکانلاردا گؤی بوکوله جک. و بلکه بیزدن سونرا گلن نسل داها دا آرتیق نهیلیستی دوشونجه لره قاپاناجاق…

گله جک کیتابلاریز ؟

شعر توپلوسو اولان کیتابیم «تبریزیم آل تبیمی» آدیندا ایشیق اوزو گؤردو. نهایتده ۳ دفعه اصلاحیه دن سونرا مجوز صادر اولوندو.

« بیر اوجاقدا ایکی کول توپاسی» اورتاق شعر توپلوسو. بو کیتابا بیر دفعه اصلاحیه دن سونرا مجوز صادر اولوندو. بو کیتابا عایید تک باشینا دانیشماغیم دوغرو اولماز. چونکو اورتاق یازیلمیش بیر منظومه دیر. تانینمیش شاعیریمیز «کیان خیاو» جنابلاریلا بیرلیکده یازمیشیق . اصلی – کرم حیکایه سینین یئنی روایتی، اسطوره لر اساسیندا، تورک و دونیا اسطوره لرینین کسیشیب، بیرلشدیییی بیر روایت دیر. یالنیز بونو دئیه بیلرم کی بیزیم ادبیاتیمیزدا ایلک دفعه دیر بئله بیر اورتاق منظومه یازیلیب. بو کیتاب ۱۲ بؤلوم دن عبارت دیر. ۶ بؤلوم ،«اصلی» کاراکترینی تانیتدیران بؤلوم لر منه عایید دیر و ۶ بؤلوم «کرم» کاراکتئرینی تانیتدیران «کیان خیاو» قلم ایله یازیلیبدیر. دئمه لیم کی ایکی- اوچ هفته سوره سینده «یاران» نشر ائوینین وریندن یایینلاناجاق.

«ایچیمده کی قیز» حیکایه توپلوسودو وار. ۱۳ حیکایه دن عبارت دیر. ارشاد اداره سینده مجوز سیراسیندادیر. بو کیتابیما هله بو گونه جان اصلاحیه ده گؤندرمه ییبلر. بو کیتابین مالی اسپانسری ارک انتشاراتیدیر.

« بو قاپی هئچ چالینمایاجاق» بیر باشقا حیکایه توپلوسودور.بیر نئچه گونه نهایی ائدیت دن سونرا انتشارات لارین بیریسینین طرفیندن کی کیتابین مالی اسپانسرلیین قبول ائدیبلر، مجوز اوچون ارشاد اداره سینه گؤندریله جک.

« یاری اینسان- یاری قوش؛ آراز قیزی» شعر توپلوسو. حورمتلی شاعیریمیز «کیان خیاو» ایله اورتاق یازیلمیش ایکینجی شعر توپلوسو. گئنه ده تک باشیما بو کیتابا گؤره دانیشماغیم دوغرو اولماز. آنجاق بوشعر توپلوسو توغرول قوشو( اسطوره قوشو) و آذربایجان سولارینی اساس توتاراق یازیلیب. بو تئزلیکده بیر قرارا گلیرسک، مجوز آلماق اوچون ارشاد اداره سینه گؤنده ره جه ییک.

و ایندی الیمده بیر رومان یازیرام . نه زامان باشا چاتاجاق بللی دئییل. من اؤیکو یازماغا داها آرتیق ماراقلیام. دؤردونجو حیکایه توپلوسونو دا حاضیرلاماقدایام.

و سون سؤز ؟

سون سؤزو دئمه دن ، یئری واردیر بوردان « اوره ییم آغرییر» کیتابینین دیل قورولوشونون باخیمیندان کیتابین ائدیت ایشلرینین زحمتینی قبول ائدن، حورمت لی « حسن اومودو اوغلو» دان تشکور ائدم. دونیانین باشا- باشیندا یازارلارین هامیسینین یازیلاری ائدیت اولونور. اما ترسینه تورکجه ادبیاتیندا هله- هله ائدیت مسئله سی یئرینی آلماییب .بورادا هر کس یازیلارینی ائدیتورا وئرنده، بئله آلینیرکی، یازی نین ضعفی واردیر. من بئله دوشونمورم و یازارلاریمیزین ائدیت ایشینه اؤنم وئردیکلرینی آرزولاییرام .

و یالنیز بونجا زحمت دن سونرا یازیلاریمیز چاپ مرحله سینه چاتانا قدر ، نه استرس لره قاتلاشیریق دئیه، اؤزومه و باشقا یازارلاریمیزا و شاعیرلریمیزه اوره ییم یانیر. ادب مولکونده، ادبیاتا بوندان داها آرتیق ده یر وئرمه لییک. و سون سؤزوم ، ایلک سؤزوم دور، اوره ییم آغرییر…


دانیشیق : علی فرهاد

قایناق : http://yurd.ir/blog/?p=462